Όταν Ferry-Boat ήταν “πονοκέφαλος” για τους ταξιδιώτες από την Ήπειρο (Φωτο)

Πως ταξίδευαν οι παλιότεροι και οι ταλαιπωρίες τους

του Γιώργου Κυρούση

Όταν έλεγαν μέχρι πριν λίγα χρόνια ότι η Ήπειρος ήταν η πλέον απομονωμένη περιοχή της ηπειρωτικής Ελλάδας, δεν είχαν καθόλου άδικο, αν σκεφθεί κανένας το πανάρχαιο και εξαιρετικά δύσκολο οδικό της δίκτυο που την συνέδεε με την υπόλοιπη χώρα. 

Αλλά να ήταν μόνο αυτό? Ήταν και τα πορθμεία που έπρεπε να χρησιμοποιήσουν αρχικά στη Ναύπακτο και στη συνέχεια Ρίο Αντίρριο, αν ταξίδευαν προς Αθήνα, Κόρινθο, ή Πελοπόννησο.

Ήθελαν να πάνε στην Λευκάδα? Εκτός από το πολύωρο οδικό ταξίδι μέσω Άρτας, Αμφιλοχίας, Βόνιτσας, για να περάσουν στην Λευκάδα, έπρεπε να...

περιμένουν αρχικά τις σχεδίες και αργότερα το γνωστό μικρό φέρρυ που έκανε περιστροφή επι τόπου για να περάσουν απέναντι? 

Ταξίδι στην Κέρκυρα? Άλλη ταλαιπωρία με τα φέρρυ που άρχισαν να δρομολογούνται απο το 1955. 

Και σε όλα αυτά προσθέστε πολύωρη αναμονή μέχρι να έλθει η σειρά τους για επιβίβαση σε όλα τα πορθμεία...Και φυσικά αν το επέτρεπαν οι καιρικές συνθήκες και δεν υπήρχε αναμονή ακόμη και ημερών για να σταματήσουν οι άνεμοι...

Σήμερα οι αυτοκινητόδρομοι, η υποθαλάσσια σήραγγα Ακτίου Πρέβεζας και η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου, έχουν αφήσει στο παρελθόν όλα τα προβλήματα, και μένουν μόνο αναμνήσεις.

Ας θυμηθούν λοιπόν οι παλιότεροι κι ας μάθουν οι νεώτεροι για την, κάποτε απομονωμένη Ήπειρο και για τα ταξίδια που είχαν την σφραγίδα της ταλαιπωρίας...

Η σύνδεση της Κέρκυρας με την υπόλοιπη Ελλάδα, γίνονταν μέσω Ηγουμενίτσας με φέρρυ-μπώουτς. Το πρώτο φέρρυ ξεκίνησε ένα δρομολόγιο καθημερινά απο Κέρκυρα προς Ηγουμενίτσα και αντίστροφα το 1955, με το "Σέριφος" που ήταν του Π.Ν και για πλήρωμα είχε αξιωματικούς και ναύτες του Π.Ν. Ήταν παλιό βρετανικό αποβατικό που είχε παραχωρηθεί στην Ελλάδα και ήταν το πρώτο που μπορούσε να μεταφέρει και οχήματα προς Ηγουμενίτσα. Πρίν μερικές φορές οχήματα μετέφεραν πλοία που συνέδεαν την Πάτρα με το Πρίντεζι.

Ένα χρόνο αργότερα, το αντικατέστησε το επίσης βρετανικό μεταγωγικό "Ευοϊκός" που  ήταν μεγαλύτερο (φωτό). Στη συνέχεια "παρέλασαν" σε αυτή την γραμμή πολλά πλοία....

Μέχρι τα μισά της 10ετίας του'50 η σύνδεση της Πρέβεζας μα την Λευκάδα, γίνονταν οδικά μέσω Άρτας. Ένα πολύωρο και δύσκολο ταξίδι. Για μεταφορά ανθρώπων, υπήρχαν μικρά σκάφη που έκαναν το δρομολόγιο από Πρέβεζα προς Άκτιο, Βόνιτσα ή Λευκάδα.

Τα πρώτα φέρρυ που μετέφερε αυτοκίνητα και επιβάτες ήταν το "Νικόπολις" και το "Θωμάς" που σύνδεσαν την Πρέβεζα με το Άκτιο και λειτουργούσαν μέχρι που δόθηκε στην κυκλοφορία η υποθαλάσσια σήραγγα. 

Και τα δύο είχαν αργότερα, αυξήσει την χωρητικότητά τους σε αυτοκίνητα και επιβάτες. Το "Νικόπολις" εκτελούσε και μισθωμένα δρομολόγια απο Πρέβεζα προς Βόνιτσα, κυρίως για γάμους ή διάφορες εκδηλώσεις.

Τα τελευταία προπολεμικά και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια η Ναύπακτος είχε αναδειχθεί στο κυριότερο λιμάνι της Στερεάς Ελλάδος, από και προς την Πελοπόννησο. Το λιμάνι εκτός από την τοπική κίνηση εξυπηρετούσε και την κίνηση από Αγρίνιο και Ήπειρο. Ο δρόμος Μεσολογγίου-Αντιρρίου ανοίχθηκε μεταπολεμικά και η σύνδεση Ναυπάκτου-Αγρινίου-Ηπείρου γινόταν από τον δρόμο μέσω της γέφυρας-χάνι Μπανιά στον Εύηνο.

φωτό: 1971. Φέρρυ στη γραμμή Ρίου - Αντιρρίου

Το πρώτο F/B που ξεκίνησε την γραμμή ήταν το (πρώην αποβατικό του πολέμου) «ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΙΑΣΕΜΙΔΗΣ» ιδιοκτησίας της συνεταιριστικής ΚΥΔΕΠ. Το πλοίο ξεκίνησε αρχικά ναυλωμένο από τους συνεταιρισμούς που είχαν την πρωτοβουλία...και στην συνέχεια μετά από πλειοδοτικό διαγωνισμό περιήλθε στην ιδιοκτησία της Ένωσης Εμπόρων Αγρινίου. 

Στο διαγωνισμό συμμετείχε χωρίς αποτέλεσμα και ομάδα Ναυπακτίων «πληγέντων πλοιοκτητών», οι οποίοι όμως αργότερα αγόρασαν και δρομολόγησαν, το 1950, το 2ο F/B της γραμμής, το «ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ». Ναυπάκτιοι πάλι πλοιοκτήτες δρομολόγησαν το 1958 το «ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ». Επίσης, 10 χρόνια αργότερα, Ναυπάκτιοι πλοιοκτήτες ναυπήγησαν στα ναυπηγεία Ζέρβα στο Πέραμα το «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ», το οποίο ήταν το σταθερότερο και ταχύτερο F/B εκείνης της εποχής.

Μεταπολεμικά στη γραμμή Πατρών-Κρυονερίου ο Σ.ΒΔ.Ε δρομολόγησαν το «ΚΑΛΥΔΩΝ ΙΙΙ» (πρώην κορβέτα του Βρετανικού Ναυτικού) και το πρώην οπλιταγωγό-αποβατικό «ΡΟΔΟΣ», ναυπήγησης του 1944, το οποίο αγόρασαν από το Π.Ν. 

Ο Σ.ΒΔ.Ε μετασκεύασε το ΡΟΔΟΣ σε σιδηροδρομικό πορθμείο, ώστε να μεταφέρονται και βαγόνια μεταξύ Πάτρας και Κρυονερίου. Το ΡΟΔΟΣ αργότερα δρομολογήθηκε στο Ρίο-Αντίρριο μέχρι «τα τέλη της δεκαετίας του 1970 που βυθίσθηκε κοντά στο Αντίρριο.» Συνεπώς, όσοι έτυχε να θυμούνται κάποιο σιδηροδρομικό ferry boat με ράγες… αυτό ήταν το ΡΟΔΟΣ. Όλα τα φέρρυ που δρομολογήθηκαν μέχρι σήμερα στην Ρίου - Αντιρρίου, ήταν ανοικτού τύπου, οι γνωστές "παντόφλες". Πάντως το ΡΟΔΟΣ άφησε εποχή και ήταν το πλέον πολυφωτογραφημένο φέρρυ. (φωτό).

Το 1946, οι συνεταιρισμοί Αγρινίου και Ηπείρου ζήτησαν από το κράτος την ίδρυση του πορθμείου Ρίου-Αντιρρίου. Και το αίτημά τους έγινε δεκτό, παρά την σφοδρή αντίδραση των Ναυπακτίων, οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν το πορθμείο στην πόλη τους. Ως αποζημίωση προς τους «πληγέντες πλοιοκτήτες» της Ναυπάκτου τους δόθηκε είτε άδεια δρομολόγησης ferry boat στο Ρίο-Αντίρριο είτε άδεια λεωφορείου.

Το "Ναύπακτος" είχε δρομολογηθεί στην 10ετία του '50 στη γραμμή Ρίου - Αντιρρίου και θεωρούνταν τότε απο τα πλέον σύγχρονα.

Μια διαδρομή αυτοκινήτου από τα Γιάννινα στην Λευκάδα, οδικά μέσω Άρτας αφού δεν υπήρχαν τα πορθμεία του Ακτίου, μπορούσε να διαρκέσει τουλάχιστον 8 ώρες με τους κακοτράχαλους δρόμους.  Φθάνοντας στα παράλια της Αιτωλοακαρνανίας, έπρεπε να χρησιμοποιήσουν την σχεδία για να περάσουν στην Λευκάδα. Στην παραπάνω φωτο του 1910 ένα αυτοκίνητο και ένα μουλάρι μεταφέρονται με την σχεδία στην Λευκάδα. 

Την 10ετία του '50 η δρομολόγηση των φέρρυ Πρέβεζας Ακτίου, μείωσε αισθητά την διαδρομή αφού τα αυτοκίνητα από Γιάννινα, Θεσπρωτία και Πρέζα, δεν χρειάζονταν πλέον να κάνον ένα κοπιαστικό και χρονοβόρο ταξίδι, μέσω Άρτας, Αμφιλοχίας, Βόνιτσας κ.λ.π.

Πηγή